नेपालले हालै धरान र नेपालगन्जमा हिन्दुत्ववादी समूहहरूद्वारा, झापामा राजतन्त्रवादी राष्ट्रिय प्रजातन्त्र पार्टीद्वारा र काठमाडौंमा विवादास्पद चिकित्सा व्यवसायी दुर्गा प्रसाईका समर्थकहरूद्वारा प्रदर्शनहरूको श्रृंखला देखेको छ। यी आन्दोलनहरूले देशका शीर्ष राजनीतिक नेताहरूलाई चिन्तित बनाएको छ।
हिन्दू राज्य र संवैधानिक राजतन्त्रको पुनस्र्थापनाको माग गर्दै भदौ मसान्तमा धरान र अक्टोबरको पहिलो साता नेपालगन्जलगायत केही जिल्लामा छिटपुट रुपमा हजारौं जनताले प्रदर्शन गरेका थिए, जसले सुरक्षा निकायका लागि चुनौती पनि खडा गरेको थियो ।
राष्ट्रिय प्रजातन्त्र पार्टीले झापामा शनिबार आयोजना गरेको सार्वजनिक कार्यक्रममा पूर्वराजा ज्ञानेन्द्र शाहले राप्रपाका समर्थकहरुले नेपालमा हिन्दू राष्ट्र र संवैधानिक राजतन्त्र पुनर्स्थापना गर्ने वाचा गरेका छन् ।
यसैबीच, हिन्दुत्ववादी र राजतन्त्र पक्षधर समूहहरूका यी छिटपुट विरोध प्रदर्शन, शक्ति प्रदर्शन र अन्य प्रदर्शनहरूले पनि गणतन्त्र, संघीयता र समावेशी नेपाललाई तत्काल कुनै खतरा नरहेको दाबी गर्न प्रमुख तीन राजनीतिक दललाई एकजुट हुन प्रेरित गरेको छ।
नेपाली कांग्रेस, नेकपा एमाले, नेकपा (माओवादी केन्द्र)लगायत प्रमुख राजनीतिक दलहरूसामु गम्भीर राजनीतिक प्रश्नहरू खडा भएका छन् । गणतन्त्र स्थापनामा यी तीन दल एउटै भए पनि धर्मनिरपेक्षतामा केही असहजता देखिएको छ र नेताहरूले अहिले देशको धर्मनिरपेक्षतालाई खारेज गर्ने बहस सुरु गरेका छन् ।
कांग्रेस सभापति शेरबहादुर देउवाले सोमबार आफ्नो पार्टी धर्मनिरपेक्षताबारे छलफल गर्न तयार भए पनि राजतन्त्रको पुनर्स्थापना अकल्पनीय भएको बताए ।
हालै प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल र नेकपा एमालेका अध्यक्ष केपी ओलीसँगको भेटमा पनि उनले यस्तै टिप्पणी गरेका थिए ।
नवलपुर जिल्लामा आयोजित एक कार्यक्रमलाई सम्बोधन गर्दै देउवाले नेपालमा राजतन्त्र फर्किने प्रश्नै उठ्दैन । पार्टीमा धर्मनिरपेक्षताबारे छलफल गर्न सकिन्छ, तर गणतन्त्रको विकल्प छैन भनेका थिए ।
देशमा बढ्दो दक्षिणपन्थी आन्दोलनको प्रकाशमा बोल्न कांग्रेस र त्यसको नेतृत्वमाथि पनि दबाब बढिरहेको छ ।
‘संविधानमार्फत राजतन्त्रलाई जनताले ध्वस्त पारेकाले त्यसको पुनरागमनको सम्भावना छैन, हालैका केही गतिविधिमा देउवा मौन रहेको भनाइ पनि सुनेको छु । गणतन्त्र र सङ्घीयताविरुद्धको कुनै पनि गतिविधि स्वीकार्य नहुने हाम्रो पार्टीको स्पष्ट अडान छ,’ देउवाले भने ।
कांग्रेसमा धर्मनिरपेक्षतालाई देशको मार्गदर्शक धार्मिक विचारधाराको रूपमा पार्टीले आधिकारिक रूपमा अपनाए पनि हिन्दू राज्यको पुनर्स्थापनालाई समर्थन गर्ने नेता र कार्यकर्ताहरूको ठूलो संख्या छ।
प्रधानमन्त्री दाहालले पनि पछिल्लो समय गतिविधिप्रति चासो व्यक्त गरेका छन् । सोमबार पार्टीको नयाँ वेबसाइट उद्घाटन गर्दै दाहालले – ‘कतिपयले सङ्घीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्र र समाजवादी उन्मुख राज्यविरुद्ध गलत सूचना फैलाएर अराजकता सिर्जना गर्न खोजिरहेका छन् । ‘देश अगाडि बढ्छ, पछाडि फर्कने सम्भावना छैन’ भने ।
देशको धर्मनिरपेक्ष पहिचानलाई हटाएर संघीय संरचनाका केही पक्षमा पुनर्विचार नगर्ने हो भने आगामी निर्वाचनमा पार्टीले खासै राम्रो नतिजा ल्याउन नसक्ने केही कांग्रेस नेताहरूले भनेका छन् ।
तर नेपाली कांग्रेसका वरिष्ठ नेता डा शेखर कोइरालाले राज्यको धर्मनिरपेक्ष पहिचान हटाउन पार्टीमा कुनै छलफल नभएको बताए ।
कांग्रेस महासमितिका १ हजार ४ सय सदस्यमध्ये ७३४ जनाले हिन्दू राष्ट्र पुनर्स्थापनाका लागि हस्ताक्षर गरेका थिए । कांग्रेसले माघ मसान्तमा महासमितिको बैठक बोलाएकोमा हिन्दू पहिचानको पुनर्स्थापनाका विषयमा छलफल हुने पार्टीका नेताहरुले बताएका छन् ।
