Agency: इजरायल र हमासबीचको युद्धविराम मंगलबार पाँचौं दिनमा प्रवेश गरेको छ । चरमपन्थी समूह हमासले अपेक्षित युद्धको पुन: सुरुआतलाई रोक्न केही थप बन्धकहरूलाई रिहा गर्ने वाचा गरेको छ भने, इजरायलमा फेरि आक्रमण सुरु गर्ने अवस्थामा प्यालेस्टिनी नागरिकहरूलाई हानि नगर्न दबाब बढिरहेको छ। हमासद्वारा बन्दी बनाएका र इजरायली जेलमा रहेका प्यालेस्टिनी कैदीहरूको थप दुई चरणको आदानप्रदान गर्ने वाचासहित दुवै पक्ष युद्धविराम सम्झौतालाई बुधबारसम्म लम्ब्याउन सहमत भएका छन्। तर इजरायलले सबै बन्धकहरूलाई रिहा गरेपछि हमासलाई ध्वस्त पार्न ‘पूर्ण शक्ति’का साथ युद्ध सुरु गर्ने बताएको छ।
अमेरिकी अधिकारीहरूका अनुसार बाइडेन प्रशासनले इजरायललाईको छ कि यदि उसले आक्रमण फेरि सुरु गर्छ भने, यसले प्यालेस्टिनी नागरिकहरूलाई ‘महत्वपूर्ण विस्थापन’ र ठूलो मात्रामा क्षति पुर्याउनबाट जोगिनु पर्छ र त्यसको तुलनामा उसले (इजरायल) उत्तरी गाजाको नियन्त्रण बन्द गर्नुपर्छ। दक्षिणी क्षेत्रमा बढी शुद्धताका साथ काम गर्नुपर्छ । अधिकारीहरूले ह्वाइट हाउसद्वारा निर्धारित आन्तरिक नियमहरू अन्तर्गत नाम न छाप्ने सर्तमा बोले।
अमेरिकी विदेशमन्त्री एन्टोनी ब्लिन्केनले फेरि भ्रमण गर्नेछन्
सीआईए निर्देशक विलियम बर्न्स र इजरायलको मोसाद खुफिया एजेन्सीका प्रमुख डेभिड बर्निया युद्धविराम विस्तार गर्न र थप बन्धकहरूलाई रिहा गर्ने विषयमा छलफल गर्न कतारमा थिए, वार्ताको संवेदनशीलताका कारण नाम न छाप्ने सर्तमा एक कूटनीतिज्ञले भने। हमाससँग इजरायलको वार्तामा कतार प्रमुख मध्यस्थकर्ता हो। एक अमेरिकी अधिकारीले आफ्नो नाम न छाप्ने सर्तमा बर्न्स कतारमा रहेको पुष्टि गरे किनभने सुरक्षा कारणहरूले गर्दा सीआईए निर्देशकको यात्रा योजनाहरू सार्वजनिक गरिएको छैन। गाजा युद्धविराम सम्झौता दुई दिन थपिएपछि थप विस्तार हुने आशाका बीच अमेरिकी विदेशमन्त्री एन्टोनी ब्लिन्केनले यसै हप्ता फेरि पश्चिम एसियाको भ्रमण गर्नेछन्।
हमासले सैनिक रिहाइको बदलामा आफ्नो माग बढाउन सक्छ
गत महिना इजरायल र हमासबीच युद्ध सुरु भएयता ब्लिन्केनको यो क्षेत्रको तेस्रो भ्रमण हुनेछ। संयुक्त राष्ट्रका महासचिव एन्टोनियो गुटेरेसले सोमबार एक विज्ञप्ति जारी गर्दै दीर्घकालीन युद्धविराम र सबै बन्धकहरूको रिहाइको लागि आफ्नो आह्वान दोहोर्याए। लगभग 160 बन्धकहरू अझै पनि हमास र अन्य चरमपन्थीहरूद्वारा कब्जामा छन्, कतार, इजिप्ट र अमेरिकाको मध्यस्थतामा भएको युद्धविराम सम्झौतालाई दुई हप्ताको लागि सम्भावित रूपमा विस्तार गर्न पर्याप्त छ, तर यी बन्धकहरूमा धेरै सैनिकहरू छन्। र हमासले उनीहरूको रिहाई बदलामा आफ्ना मागहरू बढाउन सक्छ ।
२४० इजरायली नागरिकलाई बन्धक बनाइयो
हमासले अक्टोबर ७ मा इजरायलमा अप्रत्याशित आक्रमण गरी करिब २४० जनालाई बन्धक बनाएको थियो। इजरायलले अक्टोबर ७ मा हमासको हमलापछि उक्त समूहलाई ध्वस्त पार्ने र गाजामा १६ वर्षे शासनको अन्त्य गर्न प्रतिबद्ध रहेको बताएको छ । उनले हमासले गाजाका आवासीय क्षेत्रमा गरेको कारबाहीका क्रममा नागरिकहरूलाई ढालको रूपमा प्रयोग गरेको आरोप लगाएका छन्।
प्यालेस्टाइनका २३ लाख मानिस नराम्ररी प्रभावित भएका छन्
हमासले सोमबार राति इजरायल आइपुगेका ११ इजरायली महिला र बालबालिकालाई चार दिने युद्धविराम सम्झौताको चौथो चरणको आदानप्रदानमा रिहा गरेको छ जुन शुक्रबारदेखि लागू भएको थियो। इजरायलले रिहा गरेका ३३ प्यालेस्टाइनी बन्दी मंगलबार बिहान वेस्ट बैंकको रामल्लाह आइपुगेका छन् । कतारले युद्धविराम सम्झौताको अवधि थप दुई दिन लम्ब्याएको घोषणा गरेको छ, जसको अवधि थप हुने आशा जगाएको छ । यस कारणले गाजामा थप मद्दत पुर्याउन सकिन्छ। इजरायली बमबारी र भूमि हमलाबाट प्यालेस्टाइनका २३ लाख जनता नराम्ररी प्रभावित भएका छन् ।
थप दुई दिन युद्धविराम लम्ब्याउने सहमति भएको छ
इजरायलले प्रत्येक थप १० जना बन्धकहरूलाई रिहा गर्नका लागि युद्धविराम अवधि एक दिन बढाउन सकिने बताएको छ। अमेरिका र इजिप्ट बाहेक द्वन्द्वको महत्वपूर्ण मध्यस्थकर्ता कतारले ‘उही शर्तमा’ थप दुई दिन लम्ब्याउने सम्झौताको घोषणा गरेको छ । युद्धविराम सम्झौता अन्तर्गत ५१ इजरायली बन्धक र अन्य देशका १९ जना बन्धकलाई रिहा गरिएको छ । यसबाहेक इजरायली जेलबाट १५० प्यालेस्टिनीलाई रिहा गरिएको छ । हालसम्म रिहा गरिएका अधिकांश प्यालेस्टिनी कैदीहरू इजरायली सेनासँगको भिडन्तमा ढुङ्गा र बम प्रहार गरेको अभियोगमा किशोर किशोरी हुन्।
रिहा गरिएका अधिकांश बन्धकहरु शारीरिक रुपमा स्वस्थ
यी मध्ये केहीलाई इजरायली अदालतले घातक आक्रमणको प्रयास गरेको अभियोगमा दोषी ठहर गरेको थियो। ठूलो संख्यामा प्यालेस्टिनीहरूले यी बन्दीहरूलाई कब्जाको प्रतिरोध गर्ने नायकको रूपमा हेर्छन्। रिहा गरिएका अधिकांश बन्धकहरू शारीरिक रूपमा स्वस्थ देखिन्छन्, तर आइतवार रिहा गरिएको एक 84 वर्षीया महिलालाई कैदमा हुँदा औषधि दिन अस्वीकार गरिएको कारण गम्भीर अवस्थामा अस्पताल भर्ना गरिएको थियो। हमासद्वारा रिहा गरिएकी इजरायली बन्धक ७८ वर्षीया रुती मुन्डरले इजरायलको ‘च्यानल १३’सँगको अन्तर्वार्तामा आफूलाई सुरुमा राम्रो खाना खुवाइएको तर पछि अवस्था बिग्रँदै गएपछि बन्द कोठामा राखिएको बताएकी छन् । ५० दिनको लागि प्लास्टिक कुर्सीहरूमा तन्ना ओछ्याएर सुतिन् । युद्ध सुरु भएदेखि इजरायलले गाजामा आफ्नो पकड कडा बनाएको छ, जसका कारण त्यहाँ खाद्यान्न, इन्धन र अन्य आधारभूत वस्तुको अभाव भएको छ।
युद्धविरामको बीचमा गाजाका मानिसहरू घरबाट बाहिर निस्के, शव गाडियो
मुन्डरका अनुसार आफूलाई राखिएको कोठामा निसास्ससन (Suffocation) भइरहेको र बन्धकहरूलाई स्काइलाइट खोल्नबाट रोकिएको थियो तर उनले झ्याल खोल्न सफल भइन्। दुई इजरायली टिभी च्यानलहरूले गाजामा हमासका शीर्ष नेता याहिया सिनवारलाई सुरुङमा बन्धकहरूलाई भेट्ने र उनीहरूलाई कुनै हानि नगर्ने आश्वासन दिएको देखाइयो। युद्धविरामको बीचमा, गाजा शहर र उत्तरी भागहरूमा बसोबास गर्ने मानिसहरू घरबाट बाहिर आए र इजरायली युद्धमा मारिएका आफ्ना आफन्तहरूको खोजी गरे र उनीहरूको शव गाडे। उत्तरी गाजाबाट प्राप्त फुटेजले लगभग सबै भवनहरू क्षतिग्रस्त वा ध्वस्त भएको देखाउँछ।
गाजामा २,३४,००० भन्दा बढी घरमा क्षति पुगेको अनुमान
संयुक्त राष्ट्रसंघको नेतृत्वमा रहेको गठबन्धनले गाजाभरि २ लाख ३४ हजार घरमा क्षति पुगेको र ४६ हजार पूर्ण रूपमा ध्वस्त भएको अनुमान गरेको छ। इजरायली बमबारी र भूमि हमलाबाट प्यालेस्टाइनका २३ लाख जनता नराम्ररी प्रभावित भएका छन् । गाजा-शासित हमासको स्वास्थ्य मन्त्रालयले युद्ध सुरु भएदेखि 13,300 प्यालेस्टाइनीहरू मारिएको बताएको छ, जसमध्ये दुई तिहाइ महिला र नाबालिगहरू छन्। यस आक्रमणमा १,२०० इजरायली मारिएका छन्। अक्टोबर ७ मा हमासले गरेको प्रारम्भिक आक्रमणमा यीमध्ये अधिकांशको मृत्यु भएको थियो।
