एजेन्सी । यमनको सर्वोच्च अदालतले एक भारतीय महिलालाई मृत्युदण्ड दिएको एउटा मुद्दा बाहिर आएको छ । मूल रूपमा केरलाकी नर्स निमिषा प्रियालाई त्यहाँ एक यमनी नागरिकको हत्या गरेको आरोप छ। भारतमा प्रियाको परिवारले दिल्ली उच्च न्यायालयमा पुगेका थिए । केन्द्रीय सरकारको तर्फबाट, अदालतलाई नोभेम्बर 13 मा यमनको सर्वोच्च अदालतले यमनी नागरिकको हत्यामा मृत्युदण्डको सजायको विरुद्धमा मलयाली नर्स निमिषा प्रियाको अपील अस्वीकार गरेको जानकारी दिइएको थियो। अब यस विषयमा अन्तिम निर्णय यमनका राष्ट्रपतिमा निर्भर छ।
उच्च अदालतमा निमिषा प्रियाकी आमाले ‘ब्लड मनी’ तिरेर पीडित परिवारसँग कुरा गर्न यमन जान अनुमति माग गर्दै दायर गरेको रिट निवेदनको सुनुवाइ भइरहेको थियो । उच्च अदालतले केन्द्रलाई यमन यात्रा गर्न आमाको अनुरोधमा एक हप्ता भित्र निर्णय गर्न भन्यो। निमिषा प्रिया सन् २०१७ मा यमनी नागरिक तलाल अब्दो महदीको हत्यामा दोषी छिन् । महदीको कब्जाबाट आफ्नो राहदानी छुटाउन प्रियाले उनलाई लागुऔषध सुई लगाएकी थिइन् । एनेस्थेटिकको ओभरडोजका कारण महदीको मृत्यु भएको हो ।
‘ब्लड मनी’ भनेको के हो ?
प्रियाकी आमाले यस वर्षको सुरुमा भारतीय नागरिकहरूलाई यात्रा प्रतिबन्धको बाबजुद यमन यात्रा गर्न अनुमति माग्दै दिल्ली उच्च अदालत पुगिन्। उनले आफ्नी छोरीको जीवन बचाउन यमनमा मृतकका परिवारसँग ‘ब्लड मनी’ मा कुरा गर्न चाहेको बताइन् । ब्लड मनी भनेको अपराधी वा उसको परिवारका सदस्यहरूले पीडितको परिवारलाई दिएको क्षतिपूर्तिलाई जनाउँछ। प्रिया र उनको सहकर्मी हनान (यामिनी नागरिक) ले महदीको शवलाई पानीको ट्याङ्कीमा फालिनुअघि काटेका थिए । प्रियालाई सन् 2018 मा मृत्युदण्डको सजाय सुनाइएको थियो ।
हानानलाई आजीवन कारावासको सजाय सुनाइएको छ । प्रिया सन् 2011 मा यमन गएकी थिइन् । आठ वर्षीय बच्चाकी ३३ वर्षीया आमा प्रिया सन् 2011 देखि यमनको सानामा काम गरिरहेकी थिइन् । बिहीबार, केन्द्र सरकारका वकिलले उच्च अदालतलाई भने कि भर्खरै जारी गरिएको अधिसूचना अनुसार, यात्रा प्रतिबन्धमा आराम गर्न सकिन्छ र भारतीय नागरिकहरूलाई विशेष कारण र अवधिका लागि यमन यात्रा गर्न अनुमति दिन सकिन्छ। अधिवक्ता सुभाष चन्द्रन केआरको प्रतिनिधित्व गर्दै निवेदकले यसअघि आफ्नी छोरीलाई फाँसीबाट जोगाउने एउटै उपाय भनेको रगतको पैसा तिरेर मृतकका परिवारसँग वार्ता गर्नु र त्यसका लागि यमन जानुपर्ने बताएको थियो। तर यात्रा प्रतिबन्धका कारण उनी त्यहाँ जान असमर्थ छन्।
को हुन् निमिषा प्रिया ?
उनी केरलाको पलक्कड जिल्लाकी हुन् । नर्सिङ प्रशिक्षण कार्यक्रम पूरा गरेपछि, उनी यमन गइन् र केही निजी अस्पतालहरूमा काम गरिन्। प्रिया 2014 मा तलाल अब्दो महदीको सम्पर्कमा आएकी थिइन्, जसले उनलाई आफ्नै क्लिनिक सुरु गर्न मद्दत गर्ने वाचा गरे। यमनी कानून अनुसार कुनै पनि व्यवसाय सुरु गर्न स्थानीयसँग साझेदारी अनिवार्य भएकोले साझेदारी आवश्यक थियो।
यद्यपि, प्रिया र महदीबीचको मतभेदका कारण साझेदारी चाँडै समाप्त भयो। उनले अगाडि बढिन् र 2015 मा उनीसँग उनको क्लिनिक सुरु गरे, तर स्थानीय आउटलेटका अनुसार महदीले सुश्री प्रियालाई धम्की दिन थाले। महदीले यमन नछोड्नका लागि आफ्नो राहदानी समेत खोसेका थिए । प्रियाले श्री महदी विरुद्ध प्रहरीमा उजुरी दिएका थिए जसका कारण उनी 2016 मा पक्राउ परेका थिए। तर उनी रिहा भएपछि पनि उनले प्रियालाई समस्या दिन थाले।
त्यसपछि, 2017 मा, उनले उसको पासपोर्टबाट आफ्नो राहदानी पुन: प्राप्त गर्ने प्रयासमा उनलाई शामक (Sedative) सुई लगाइन्। तर, ओभरडोजका कारण उनको मृत्यु भयो । प्रिया 2018 मा हत्यामा दोषी ठहरिन् र जेल पठाइयो। पछि उनलाई मृत्युदण्ड दिइएको थियो ।
