लमजुङ । दोर्दी गाउँपालिका– २ का रामबहादुर गुरूङले नवलपरासी कावासोती नगरपालिका– ८ का सुरेन्द्र पाण्डेसँग गरेको समलिङ्गी विवाह मङ्सिर १३ गते कानुनी रूपमा दर्ता भएको छ । यो नेपालकै मात्र नभएर दक्षिण एसियाकै पहिलो कानुनी मान्यता प्राप्त समलिङ्गी विवाह हो ।
गाउँपालिकाले विवाह दर्ता गर्न नमानेपछि गुरूङ र पाण्डेले राष्ट्रिय परिचय-पत्र तथा पञ्जीकरण विभागमा उजुरी दिएका थिए । विभागले सर्वोच्च अदालतको आदेश अनुसार अस्थायी अभिलेख रहने गरी विवाह दर्ता गर्न निर्देशन दिएको थियो ।
सर्वोच्च अदालतले समलिङ्गी विवाह दर्ताको व्यवस्था गर्न गत असारमा सरकारलाई अन्तरिम आदेश दिएको थियो । यसअघि विवाह दर्ता गर्ने सरकारी निकायले कानुन अभाव देखाउँदै समलिङ्गीहरूको विवाह दर्ता अस्वीकार गर्दै आएका थिए । त्यस्तो अवस्थामा समलिंगी जोडीले आर्थिक, सामाजिक, सांस्कृतिक, स्वास्थ्य सेवा, सम्पत्ति लगायतका व्यवहार र कारोबारमा अड्चन खेप्दै आउनु परेको थियो ।
सर्वोच्च अदालतले संविधानले नागरिकलाई लैङ्गिक पहिचान सहितको नागरिकता प्राप्त गर्ने अधिकार सुनिश्चित गरेको र विवाह गर्ने स्वतन्त्रता हुने कानुनी आधार उल्लेख गरेको छ ।
यद्यपि समलिङ्गीबीच वंशीय सञ्चालन सम्भव छैन, तर उनीहरुले प्रजनन सम्बन्धी सहयोगी प्रविधिहरुको सहायता लिएर आफ्नो परिवार विस्तार गर्न भने सक्छन् । लिङ्ग पहिचानको सवालमा धेरै उपनामहरु प्रचलित छन् । समलिङ्गी वर्गमा धेरै किसिमहरु छन् तर सबैलाई हामीले हिजडा भनि सम्बोधन गरिरहेका हुन्छौं । आजको समयमा हिजडा शब्द मानहानि वा अपहेलनाको प्रतीक बनेको छ, त्यस कारण हिजडा शब्दको सट्टा समलिङ्गी भन्ने गरिन्छ । समलिङ्गी वर्गमा लेस्बियन (Lesbian), गे (Gay), बाइसेक्सुअल (Bisexual), ट्रान्सजेन्डर (Transgender) आदि पर्दछन् । यसलाई संक्षिप्तमा एलजिबीटी (LGBT) भन्ने चलन छ अथवा विभिन्न पहिचानका समलिङ्गीहरुको समुदायलाई एउटै छाता शब्द एलजिबीटी समुदाय (LGBT Community) भनिएको छ ।
वास्तवमा हामी विपरीत आकर्षणलाई सामान्य र बाँकीलाई असामान्य मान्छौँ, जस्तै पुरुषको महिलाप्रतिको आकर्षण र महिलाको पुरुषप्रतिको आकर्षण सामान्य प्रक्रिया हो । तर यस बाहेकका आकर्षणलाई हामी असामान्य र धेरै फरक वर्गहरूमा विभाजन गर्छौं।
यसमा महिलाप्रति महिलाको आकर्षण लैस्बियन वर्गमा आउँछ भने पुरुषप्रति पुरुषको आकर्षण गे वर्गमा आउँछ । पुरुष र महिला दुवैतर्फ आकर्षित हुने व्यक्तिहरूलाई उभयलिंगी अर्थात् बायसेक्सुअल भनिन्छ।
यस समुदायमा केही व्यक्तिहरू यस्ता पनि छन् जसले चिकित्सा विज्ञानको सहयोगमा शल्यक्रिया गरेर आफ्नो लिंग परिवर्तन गराउँछन्, यी मानिसहरूलाई ट्रान्सजेन्डर भनिन्छ। त्यस्ता व्यक्तिहरूमा, मन र शरीर दुई भागमा विभाजित हुन्छ किनभने तिनीहरूले आफ्नो शरीरले जस्तै आफ्नो दिमागबाट महसुस गर्दैनन्। उदाहरणको लागि, एक पुरुष भए पनि, तिनीहरू एक महिला जस्तै महसुस गर्छन्, वा एक महिला भए पनि, तिनीहरू एक पुरुष जस्तै महसुस गर्छन्।
