राजु विके
रुपन्देही, भदौ २४ । मोरक्कोमा शुक्रबार अबेर राति ७० वर्ष यताकै ६.८ म्याग्निच्युडको सबैभन्दा घातक र शक्तिशाली भूकम्प आएको छ । उत्तर अफ्रिकाको मगरेब क्षेत्रमा राजतन्त्र शासन प्रणाली रहेको देश हो मोरक्को।
आन्तरिक मन्त्रालयले जारी गरेको तथ्यांक अनुसार मृत्यु हुनेको संख्या २०१२ नाघेको छ, भने कम्तिमा १,४०४ जना गम्भीर अवस्थामा रहेका छन्। उद्धारकर्ताहरूले उच्च एटलस पहाडको दुर्गम क्षेत्रहरूमा भत्किएका घरहरूको भग्नावशेष खन्ने क्रममा मृतकको संख्या अझै बढ्न सक्ने अनुमान गरिएको छ।
मध्य माराकेचको ओलिभरे पार्कमा, बालबालिका र वृद्धहरू सहित सयौं मानिसहरू कम्बल र अस्थायी गद्दाहरूमा सुतेका थिए। अघिल्लो रातको झटका र आतंक पछि केही आराम गर्ने प्रयास गर्दै परिवारहरू सँगै थिए।
कसै–कसैले लुगा र खानाले भरिएको झोला ल्याए । मानिसहरु सम्भावित लामो समयसम्म आफ्नो घरबाट टाढा बस्ने तयारी गरिरहेका थिए ।
राजतन्त्रले घोषणा गरेको तीन दिने राष्ट्रिय शोक मनाउन सहर वरपरका झण्डा आधा झुकाइएका छन् ।
माराकेचको एयरपोर्टमा, दर्जनौं पर्यटकहरू मुख्य टर्मिनलमा भुइँमा सुते भने भूकम्प गए तगतै सुरक्षित स्थान खोज्दै आफ्ना घरबाट बाहिरिएका मानिसहरु पार्कमा सुतेका थिए । पर्यटन हब भित्र र बाहिरका उडानहरू प्रायः सामान्य रूपमा सञ्चालन भइरहेको छ।
प्राकृतिक प्रकोप पछिको पहिलो ७२ घण्टालाई बाँचेका व्यक्तिहरू खोज्नको लागि एक मौकाको रुपमा मानिन्छ, किनकि फसेका र घाइतेहरूको अवस्था पछि तुरुन्तै बिग्रन सक्छ।
उच्च एटलस पहाडहरू नजिकका प्रत्यक्षदर्शीहरू भन्छन् ूजताततै विनाशू छ। अमेरिकी भूगर्भ सर्वेक्षणका अनुसार यो एक शताब्दीभन्दा बढी अवधिमा क्षेत्रको ५०० किलोमिटर भित्रको सबैभन्दा शक्तिशाली भूकम्प थियो।
मोरक्कोका राजा मोहम्मद छैठौंले राहत सेवाहरूको लागि एक आयोग गठन गर्न निर्देशन दिएका छन्, जसले प्रभावितहरूलाई हेरचाह गर्नुका साथै आवास र खाना उपलब्ध गराउनेछ।
अमेरिकी राष्ट्रपति जो बाइडेन, चिनियाँ नेता सी जिनपिङ, फ्रान्सका इमानुएल म्याक्रोन, इजरायलका बेन्जामिन नेतान्याहु र टर्कीका राष्ट्रपति रेसेप तैयप एर्दोगानलगायत विश्वभरका नेताहरूले मोरक्कोप्रति समवेदना व्यक्त गरेका छन्। भारतीय प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीले शनिबार नयाँ दिल्लीमा जि शिखर सम्मेलनको उद्घाटनका दौरान भूकम्पबाट प्रभावित सबैप्रति हार्दिक समवेदना व्यक्त गरे।
फ्रान्सले एक राहत कोष खडा गरेको छ जसले देश भरका सबै स्थानीय सरकारहरूलाई तिनीहरूको आकारको पर्वाह नगरी, विदेशमा आपतकालीन मानवीय कार्यहरूको लागि आर्थिक योगदान गर्न अनुमति दिन्छ।
इजरायलको आपतकालीन सेवाहरू मोरक्कोमा परिचालन गर्न तयार छन्, संयुक्त अरब इमिरेट्सले आपूर्तिहरू पुर्याउन एयर ब्रिज (Air Bridge) स्थापना गर्नेछ, र अल्जेरियाले मोरक्कोसँग पहिले कूटनीतिक सम्बन्ध तोडेको बावजुद मानवीय सहायता र चिकित्सा उडानहरूको लागि आफ्नो हवाई क्षेत्र फेरि खोल्यो।
टर्कीको आपतकालीन व्यवस्थापन प्राधिकरण एएफएडीका अनुसार, घातक भूकम्पपछिको सहायता प्रयासलाई समर्थन गर्न टर्कीले मोरक्कोमा २६५ कर्मचारी र १,००० पाल पठाउन तयार रहेको बताएको छ।