एजेन्सी, भदौ १३ । चन्द्रयान–३ को सफलता पछि, भारतीय अन्तरिक्ष अनुसन्धान संस्थान (इसरो) ले अब सूर्यको अध्ययन गर्न आदित्य एल–१ मिशन सेप्टेम्बर २ मा प्रक्षेपण गर्ने घोषणा गरेको छ।
इसरोले ट्वीट गरेको छ, ‘आदित्य एल १ सूर्यको अध्ययन गर्ने पहिलो अन्तरिक्षमा आधारित भारतीय मिसन हुनेछ। अन्तरिक्षयानलाई सूर्य–पृथ्वी प्रणालीको लैग्रेन्ज बिन्दु १ (एल१) वरिपरि हलो कक्षमा पठाइनेछ, जुन पृथ्वीबाट करिब १.५ मिलियन किलोमिटर टाढा छ।
अन्तरिक्ष यानले फोटोस्फियर, क्रोमोस्फियर र सूर्यको सबैभन्दा बाहिरी तहको अध्ययन गर्ने सात पेलोडहरू बोक्ने छ।
अहिलेसम्म अमेरिकी अन्तरिक्ष एजेन्सी नासा, युरोपेली अन्तरिक्ष एजेन्सी र जर्मन एअरोस्पेस सेन्टरले मात्र सूर्यको अध्ययनका लागि छुट्टाछुट्टै र संयुक्त अन्तरिक्ष अभियान पठाएका छन् ।
नासाले तीनवटा मुख्य मिसनहरू पठाएको छ –सोहो (सोलर एण्ड हेलियोस्फेरिक अब्जर्बेटरी), पार्कर सोलार प्रोब र आइरिस (इन्टरफेस रिजोन इमेजिङ स्पेक्ट्रोग्राफ)।
हाम्रो ब्रह्माण्ड अनगिन्ती ताराहरु मिलेर बनेको छ। वैज्ञानिकहरू ब्रह्माण्डको भविष्य जान्नमा व्यस्त छन्। यस क्रममा, हामी बस्ने सौर्यमण्डललाई बुझ्नको लागि, सूर्यलाई जान्नु धेरै महत्त्वपूर्ण छ। सूर्यबाट निस्कने ऊर्जा र तापक्रमको मात्रा पृथ्वीमा अध्ययन गर्न सकिँदैन।
त्यसैले, विश्वभरका अन्तरिक्ष एजेन्सीहरू सूर्यको नजिक गएर सकेसम्म धेरै अध्ययन गर्न चाहन्छन्। नासा र युरोपेली अन्तरिक्ष एजेन्सीले सूर्यको अध्ययन गर्न धेरै अनुसन्धान गरेका छन्। ISRO पनि आदित्य L-1 मार्फत सूर्यको विस्तृत अध्ययन गर्न चाहन्छ।
आदित्य एल-१ लाई पृथ्वीबाट सूर्यतर्फ करिब १५ लाख किलोमिटर टाढा रहेको Lagrange-१ बिन्दुमा पुग्नुपर्छ । यसलाई त्यहाँको कक्षमा स्थापित गरिनेछ र त्यहाँबाट सूर्यको वरिपरि नजर राख्दै परिक्रमा गर्नेछ ।
