यो रोजूँ कि त्यो रोजूँ दोधारमा छौ (गजल भावसहित)
नभनिराख अरुसँगै प्यारमा छौ मलाई थाहा छ ।
यो रोजूँ कि त्यो रोजूँ दोधारमा छौ मलाई थाहा छ ।।
म त गाउँ जस्तै हो गाउँ जहिले नि सानो हुन्छ
गाउँ छोडी गयौ शहर बजारमा छौ मलाई थाहा छ
यो रोजूँ कि त्यो रोजूँ दोधारमा छौ मलाई थाहा छ ।।
नचाहँदा नि जिन्दगी त्यो कसैको बन्दी भयो
सापटी खुशी लियौ, उधारमा छौ मलाई थाहा छ
यो रोजूँ कि त्यो रोजूँ दोधारमा छौ मलाई थाहा छ ।।
भेट्नु छ तिमीले त्यो मनको खुशी भोलि कतै
दौडिदै हो तेज तिमी हतारमा छौ मलाई थाहा छ
यो रोजूँ कि त्यो रोजूँ दोधारमा छौ मलाई थाहा छ ।।
गाडी चाहियो धेरै धन चाहियो भन्ने गथ्र्याै
ठुलै मान्छे बन्ने तिमी संघारमा छौ मलाई थाहा छ
यो रोजूँ कि त्यो रोजूँ दोधारमा छौ मलाई थाहा छ ।।
मसँग माया लाउन मनासिब देखिनौ तिमिले
माया गरेको त्यो भूल सुधारमा छौ मलाई थाहा छ
यो रोजूँ कि त्यो रोजूँ दोधारमा छौ मलाई थाहा छ ।।
छैन फुर्सत तिमीलाई मसँग भेट्न आजकल
बडो खास कसैसित व्यवहारमा छौ मलाई थाहा छ
यो रोजूँ कि त्यो रोजूँ दोधारमा छौ मलाई थाहा छ ।।
गएको छ कोही एकदिन फर्की आउँछु भनी
व्याकुल तिमी उसैको इन्तजारमा छौ मलाई थाहा छ
यो रोजूँ कि त्यो रोजूँ दोधारमा छौ मलाई थाहा छ ।।
गरेर साँचो प्रेम हुने घाटा सहन सकिनौ
सधैँ हुने फाइदाको व्यापारमा छौ मलाई थाहा छ
यो रोजूँ कि त्यो रोजूँ दोधारमा छौ मलाई थाहा छ ।।
यस गजलले प्रेममा दोधारको भावना, बेमेल सम्बन्ध, र एकतर्फी समर्पणको गहिरो पीडा व्यक्त गरेको छ। गजलका शेरहरूले प्रेमीको मनस्थितिलाई उजागर गर्छन्, जहाँ प्रेमिका स्पष्ट रुपमा प्रेममा निश्चिन्त छैनिन् र अन्य सम्बन्ध वा अवसरहरूमा अल्झिरहेकी छिन्। यहाँ प्रेमीले प्रेमिकाको व्यवहार, परिवर्तन, र उदासीनतालाई चिह्नित गर्दै आफूलाई थाहा छ भन्ने भाव प्रकट गरेको छ।
मुख्य भावहरू:
- दोधारको अवस्था:
प्रेमिका अरू कसैसँग पनि आकर्षित भएकी छिन्, तर खुला रूपमा स्वीकार गर्न सक्दिनन्। उनी “यो रोजूँ कि त्यो रोजूँ” भन्ने द्विविधामा छिन्। - शहरीकरण र बदलिँदो सोच:
गाउँ र शहरको रूपक प्रयोग गरेर प्रेमिकाको बदलिँदो सोच देखाइएको छ। प्रेमिका भौतिक प्रगति र आरामतर्फ आकर्षित भएकी छिन्। - व्यावसायिक सोचको आलोचना:
प्रेमलाई निस्वार्थ समर्पणभन्दा लाभ–हानिको हिसाबकिताब गर्ने व्यवहारप्रति कटाक्ष गरिएको छ। - अन्तरद्वन्द्व र पीडा:
प्रेमी आफैँले प्रेमिकाको व्यवहार बुझ्दा पनि मौन छ, किनभने ऊ अझै माया गर्दैन। प्रेमिकाको बदलिँदो व्यवहार र दूरीले पीडित छ तर स्वीकार गर्न बाध्य छ। - अप्राप्त प्रेमको वेदना:
गजलले अप्राप्त प्रेमको पीडालाई एक किसिमको स्वीकृतिका साथ प्रस्तुत गरेको छ। प्रेमिका कसै अर्कैको प्रतीक्षामा छिन् भन्ने थाहा हुँदाहुँदै पनि प्रेमीको मनले त्यसलाई पचाउन कठिन मान्दछ।
निष्कर्ष:
यस गजलले प्रेमको यथार्थ पक्षलाई उजागर गरेको छ—जहाँ प्रेम सधैं बराबरी हुँदैन, भावना प्रतिफलित नहुन सक्छ, र स्वार्थ तथा बदलिँदो प्राथमिकताहरूले प्रेमलाई चुनौती दिन सक्छन्। गजल सरल शब्दमा गहिरो भावनात्मक सन्देश दिन सफल छ।