चीनमा ह्युमन मेटाप्नयुमोभाइरस (HMPV) को प्रकोपसँगै नेपालमा यस भाइरसको सम्भावित जोखिमबारे चासो बढेको छ। विज्ञहरूका अनुसार, HMPV एक वैश्विक स्वास्थ्य चुनौती भए पनि हाल नेपाल तुलनात्मक रूपमा सुरक्षित रहेको देखिन्छ। तर, स्वास्थ्य अधिकारीहरूले सतर्कता अपनाउन आग्रह गरेका छन्।
हालको अवस्था
नेपालमा अहिलेसम्म HMPV को कुनै पुष्टि भएका घटनाहरू रिपोर्ट भएका छैनन्। स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालयले छिमेकी देशहरू, विशेषगरी चीनको स्थितिलाई नजिकबाट अनुगमन गरिरहेको जनाएको छ। चीनमा यो भाइरसले बालबालिका, वृद्धवृद्धा, र रोगप्रतिरोधात्मक क्षमता कमजोर भएका व्यक्तिहरूमा ब्रोंकाइटिस र निमोनियाजस्ता श्वासप्रश्वास सम्बन्धी गम्भीर समस्याहरू निम्त्याएको छ।
अपनाइएको सतर्कता
सार्वजनिक स्वास्थ्य विज्ञ डा. राजेन्द्र श्रेष्ठका अनुसार, “नेपालमा श्वासप्रश्वासजन्य संक्रमणहरूको व्यवस्थापनका लागि मानक प्रोटोकलहरू छन्, र अस्पतालहरू मौसमी संक्रमणको वृद्धि सामना गर्न तयार छन्। HMPV का लागि विशेष उपचार वा खोप उपलब्ध नभए पनि लक्षणहरूको व्यवस्थापन र रोकथाममा ध्यान केन्द्रित गरिएको छ।”
स्वास्थ्य अधिकारीहरूले निम्न सावधानीहरू अपनाउन आग्रह गरेका छन्:
- साबुनपानीले नियमित हात धुने।
- भीडभाड हुने ठाउँमा मास्क लगाउने।
- श्वासप्रश्वासको समस्या देखिएका व्यक्तिसँग नजिकको सम्पर्कबाट बच्ने।
- विद्यालय र सार्वजनिक स्थलमा स्वच्छताको ध्यान दिने।
नेपालका लागि चुनौतीहरू
चीनसँग खुला सिमाना भएकोले HMPV को सम्भावित प्रसारणबारे चिन्ता छ। साथै, सीमित परीक्षण सुविधा र यस भाइरसबारे जनचेतनाको अभावले संक्रमणको प्रारम्भिक पहिचान र नियन्त्रणमा चुनौती निम्त्याउन सक्छ।
जनतालाई आश्वासन
यी चुनौतीहरूका बाबजुद, स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालयले नेपालमा HMPV को प्रकोपको जोखिम हालका लागि न्यून रहेको बताएको छ। असामान्य श्वासप्रश्वास समस्याहरूको पहिचान गर्न अनुगमन प्रणालीहरू सक्रिय राखिएको छ, र अन्तर्राष्ट्रिय स्वास्थ्य संगठनहरूसँगको सहकार्यले समयमा सूचना र निर्देशन प्राप्त भइरहेको छ।
विश्वव्यापी परिप्रेक्ष्य
HMPV प्रायः श्वासप्रश्वासमार्फत फैलिन्छ र यसले विशेषगरी पाँच वर्षमुनिका बालबालिका र दीर्घ रोगीहरूमा उच्च मृत्यु दर देखाएको छ। ल्यान्सेट ग्लोबल हेल्थ मा प्रकाशित अध्ययनअनुसार, पाँच वर्षमुनिका बालबालिकामा देखिने तीव्र तल्लो श्वासप्रश्वास संक्रमणसँग सम्बन्धित मृत्युको १% HMPV का कारण हुने गरेको छ।
आगामी कदमहरू
हाल नेपाल सुरक्षित भए पनि विज्ञहरूले तयारीलाई प्राथमिकता दिनुपर्नेमा जोड दिएका छन्। परीक्षण क्षमताको सुदृढीकरण, जनचेतनाको अभिवृद्धि, र प्रभावकारी अनुगमन प्रणालीहरूको विकासले सम्भावित प्रकोप रोक्न र व्यवस्थापन गर्न महत्त्वपूर्ण भूमिका खेल्नेछ।
हालका लागि, नेपालका नागरिकहरूलाई जानकारीमूलक रहन र आफू र परिवारलाई सुरक्षित राख्न सामान्य सतर्कता अपनाउन सल्लाह दिइएको छ।
